نیمه شعبان سالروز تولد حضرت مهدی(عج)، امام دوازدهم شیعیان است که در دوران غیبت به سر میبرد. در برخی روایات، شب نیمه شعبان پس از شب قدر برترین شبها دانسته شده است. گروهی از شیعیان در این شب به شب زندهداری و اعمال مذهبی مشغول میشوند. برخی از اهل سنت و طریقتهای تصوف نیز به فضیلت این شب معتقدند.
جشن نیمه شعبان از جشنهای بزرگ شیعیان است که به مناسبت میلاد امام مهدی(عج) برگزار میشود. در ایران، مسجد جمکران و در عراق، کربلا محل تجمع شیعیان در نیمه شعبان است. روز نیمه شعبان در تقویم رسمی ایران تعطیل رسمی است و روز جهانی مستضعفان نام گرفته است.
در برخی روایات شب نیمه شعبان برترین شبها پس از شب قدرمعرفی شده است.روایات نقل شده از پیامبر اکرم(ص) و امامان شیعه بر اهمیت شبزندهداری و عبادت در شب نیمه شعبان تأکید دارد؛ از جمله در روایتی آمده است: جبرئیل در شب نیمه شعبان پیامبر(ص) را از خواب بیدار کرد و به برپایی نماز، قرائت قرآن، دعا و استغفار در این شب سفارش نمود. در روایتی دیگر، یکی از همسران پیامبر از عبادت خاص و سجدههای طولانی پیامبر در شب نیمه شعبان خبر داده است. در احادیثی از امام علی(ع) و امام صادق(ع) نیز بر عبادت و انجام اعمال خاص شب نیمه شعبان تأکید شده است.
بخشی از فضیلتهای شب نیمه شعبان عبارت است از:
گشایش درهای خشنودی، بخشش، روزی و نیکی در شب نیمه شعبان؛ تقسیم روزی و ثبت شدن زمان مرگ انسان؛ بخشیدن همه انسانها غیر از مشرک، قمارباز، فرد قطع رحم کرده، شراب خوار و فردی که بر انجام گناه اصرار میورزد.
میلاد امام زمان
مراسم احیا و جشن نیمه شعبان در مسجد جمکران بر اساس گزارشهای تاریخی و طبق دیدگاه مشهور شیعه پانزدهم شعبان سال ۲۵۵ یا ۲۵۶ق روز تولد امام زمان(عج)، داوزدهمین امام شیعیان است که در غیبت به سر میبرد. دستهای از روایات، حاکی از اهمیت نیمه شعبان به همین سبب است.
شیعیان به مناسبت سالروز میلاد امام مهدی(ع) اقدام به برگزاری جشن، چراغانیهای گسترده، مولودیخوانی، قربانی کردن و غذا دادن به فقرا میکنند. برگزاری این جشنها در ایران پررنگتر است. مسجد جمکران از میزبانان اصلی برگزاری جشنهای مهدویت در ایران است. این روز در ایران تعطیل و روز جهانی مستضعفان نامیده شده است.در عراق نیز شیعیان ضمن برگزاری جشن نیمه شعبان، به زیارت امام حسین(ع) میروند. پیادهروی به سمت کربلا در ایام نیمه شعبان مرسوم است. جشنهای نیمه شعبان توسط شیعیان بحرین، یمن، مصر، لبنان و سوریه و هند نیز برگزار میشود.
اعمال نیمه شعبان
دیدگاه اهل سنت اهل سنت بهویژه طریقتهای تصوف آنها به فضیلت نیمه شعبان معتقد هستند و به شب زندهداری و انجام امور عبادی نظیر خواندن قرآن، برپایی نمازهای مستحبی، دعا و روزه داری در نیمه شعبان اهتمام میورزند. این شب نزد آنان به شب برات معروف است. خواندن صد رکعت نماز یا هم%