الیاس یا ایلیا
در اینکه الیاس یکى از پیامبران بزرگ خدا است تردیدى نیست، و آیات مورد بحث با صراحت این مساله را بیان کرده، آنجا که مى گوید: إِنَّ إِلْیاسَ لَمِنَ الْمُرْسَلِینَ.
نام این پیامبر در دو آیه از قرآن مجید آمده است: یکى در همین سوره صافات و دیگرى در سوره انعام همراه گروه دیگرى از پیامبران آنجا که مى فرماید: وَ زَکَرِیَّا وَ یَحْیى وَ عِیسى وَ إِلْیاسَ کُلٌّ مِنَ الصَّالِحِینَ (انعام ۸۵).
ولى در این که الیاس نام دیگر یکى از پیامبرانى است که در قرآن نامشان آمده، یا مستقلا نام پیغمبرى است، و ویژگیهاى او کدام است؟ مفسران نظرات گوناگونى دارند:
الف: بعضى معتقدند الیاس همان ادریس است (زیرا ادریس، ادراس نیز تلفظ شده، و با تغییر مختصرى الیاس شده است).
ب: الیاس از پیامبران بنى اسرائیل است، فرزند یاسین از نواده هاى هارون برادر موسى ع.
ج: الیاس همان خضر است، در حالى که بعضى دیگر معتقدند الیاس از دوستان خضر است، و هر دو زنده اند، با این تفاوت که الیاس ماموریتى در خشکى دارد، ولى خضر در جزائر و دریاها، بعضى دیگر ماموریت الیاس را در بیابانها و ماموریت خضر را در کوه ها مى دانند، و براى هر دو عمر جاودان قائلند، بعضى نیز الیاس را فرزند الیسع دانسته اند.
د: الیاس همان ایلیا پیامبر بنى اسرائیل معاصر آجاب پادشاه بنى اسرائیل بود که خداوند او را براى تخویف و هدایت این پادشاه جبار فرستاده.
بعضى او را نیز یحیى تعمید دهنده مسیح دانسته اند.
اما آنچه با ظاهر آیات قرآن هماهنگ است این است که این کلمه مستقلا نام یکى از پیامبران است غیر از آنها که نامشان در قرآن آمده، که براى هدایت یک قوم بت پرست مامور گردید، و اکثریت آن قوم به تکذیب او برخاستند، اما گروهى از مؤمنان مخلص به او گرویدند
معنای «سَلامٌ عَلى إِلْ یاسِینَ»
در معانى الاخبار صدوق در بابى که براى تفسیر آل یاسین ذکر کرده پنج حدیث در همین زمینه نقل شده که هیچکدام از آنها به ائمه اهل بیت- جز یک حدیث- منتهى نمى شود، و راوى آن حدیث شخصى به نام کادح یا قادح است «۵» که در کتب رجال خبرى از او نیست.
از آنجا که این اخبار روى فرض این است که قرائت آیه فوق را به صورت سلام على آل یاسین بخوانیم، و هماهنگى آیات را نادیده بگیریم، و اسناد این روایات نیز چنان که دیدیم قابل گفتگو است، بهتر این است که از قضاوت در باره این روایات خوددارى کنیم و علم آن را به اهلش بسپاریم.
